1 Mayıs'ın Dünya da ve Türkiye
de Gelişim Süreci.
İşçi Sınıfı Gücünü 1 Mayıs'ta
Fark etti
ABD'li işçiler 1886 1 Mayısı'nda
8 saatlik işgünü talebiyle iş bıraktılar. Yüz binleri içine alan bu hareket
Avrupa'da karşılık bularak, 1 Mayıs'ı emekçilerin uluslar arası günü haline
getirdi.
ABD'de 1873 yılında başlayan
durgunluk işçileri ücretlerin düşürülmesi çalışma saatlerinin uzatılması ve
örgütlenmenin yasaklanması gibi saldırılarla karşı karşıya bıraktı. 18 saate
kadar uzaya bilen çalışma saatleri karşısında gizli birlikler ve sendikalar
etrafında örgütlenen işçiler mücadeleye başladı.
Hem kalifiye hem kalifiye
olmayan işçileri örgütleyen, siyah işçileri örgütleyen, siyah işçileri
saflarına katan ve çok sayıda militan kadın örgütçüye sahip olan Emek
Şövalyeleri adlı etkili işçi örgütü 1878 de işgününün 8 saat ile
sınırlandırılması talebini dile getirdi.8 saatlik iş günü talebi diğer örgütler
tarafından da sahiplenerek yaygınlaştı. 1886 yılı Nisan'ında 8 saatlik iş günü
mücadelesi iyice yoğunlaştı.1 Mayıs 1886 günü ise işçiler fiilen 8 saat
çalışacak ve karara uymayan fabrikalar fiilen engellenecekti. Bu mücadele, işçi
sınıfı içerisindeki farklı politik eğilimleri de bir araya getiren ortaklaşma
görevi de görmüştü.1Mayıs ta ABD nin pek çok kentinde on binlerce işçinin
katılımıyla eylemler ve grevler örgütlendi. Hareketin merkezi konumunda bulunan
Chicago da ise yüz binlerce işçi harekete dâhil olmuştu. Chicago deki gösteriyi
sabote etme planlarını hayata geçiren polis ise, işe önce işçileri taciz
etmekte başladı. 5 6 bin kişilik bir işçi topluluğunun üzerine ateş açan
polisler, iki işçiyi öldürdüler. Mayısın ilerlen günlerinde polis
saldırganlığının yol açtığı çatışmalar devam etti.7 polis ile 9 işçi daha polis
kurşunlarına hedef olarak hayatını kaybetti. Üzerlerine polisler öldürme suçu
atılan işçi liderleri idam edildi. İşçilerin cenazesine yarım milyon kişi
katıldı. II. ENTERNASYONAL 1889 da ABD li işçilerin ayaklanmasının başladığı
1mayıs gününü uluslararası eylem günü olarak ilan etti.
Türkiye'nin 1 Mayıs Tarihi
Osmanlı döneminde başlayan 1 Mayıs kutlamaları
Cumhuriyet döneminde uzun süre yasaklı kaldı. İlk kitlesel 1 Mayıs ise 76 da
taksimdeydi.
Türkiye de ilk 1 Mayıs 1900 lerin başlarında
kutlandı. Cumhuriyet in ilanından sonra ise işçilerin 1 Mayıs ı kutlamalarında
zorluklar çıkarıldı. 1925 yılında çıkarılan Takrir –i Sükûn kanunuyla birlikte
işçi sınıfının tüm örgütlenme haklarıyla birlikte 1 Mayıs da rafa kaldırıldı.
1935'te 1mayıs devlet tarafından BAHAR BAYRAMI ve tatil ilan edildi. 60'lı
yıllardaki devrimci yükseliş döneminde 1 Mayıs mücadelenin ana gündemi değildi.
Yarım asır süren sessizlik DİSK tarafından 1976 yılında Taksim Meydanında
örgütlenen ve on binlerce emekçinin katıldığı mitingle bozuldu. Bu tarihten
itibaren 1 Mayıs Meydanı olarak anılamaya başlanan Taksimde 77ve 78 yıllarında
da yüz binlerce emekçinin katılımıyla kutlamalar yapıldı. 79 da ise İstanbul'da
ilan edilen sıkıyönetim nedeniyle kutlamalar İzmir'e taşındı. 12 Eylül
darbecileri 1 Mayıs'ı takvimlerden silmeye çalıştı ancak emekçiler 87'de
yaptıkları salon kutlamalarının ardından 88'de sokağa çıktı. 89 yılında ise
Taksim zorlandı. İşçi sınıfının en militan unsurlarının direngenliğiyle 1
Mayıs,1992 yılında yasallaştı. 93,94 ve 95 yıllarında Türkiye nin farklı
illerinde çeşitli meydanlarda yapılan mitinglerin ardından 1996 yılında Kadıköy
'de 150 bin kişinin katılımıyla 12 Eylül'den sonra yapılan en kitlesel miting
gerçekleştirildi. 2000'li yılların başlarında ise İstanbul'daki mitingler
İstanbullulardan yalıtık olan Çağlayan Meydanı'na sıkıştırıldı. 2004'te
Saraçhane, 2005-2006'da Kadıköy'de kutlanan 1 Mayıs'ların ardından ise Taksim
direnişleri yeniden başladı.
2008 yılın da orantısız güç kullanarak işçi ve
demokratik kitle örgütleri DİSK, KESK ve sol sosyalist partiler tarafından
direnerek, 2009'da da maalesef ayaklar BAŞ oldu. Bu yıl, “hak verilmez alınır”
sloganıyla mücadele edilerek yasal bayram olarak kabul ettirildi. Taksim
alanını da mücadele ederek kazanmalıyız.
Evet TAKSİM'DE de
ayaklar maalesef BAŞ oldu. Sembolik mücadale ALANIMIZI da
kazandık.
Yaşasın ÖRGÜTLÜ
mücadalemiz.
Üreten biziz yönetende biz olacağız. SÖZ
YETKİ KARAR İKTİDAR HALKA! 1977,1989 ve 1996 yıllarında yapılanları
unutmadık.
1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
Günlerin bugün getirdiği baskı zulüm ve kandır.
Ancak bu böyle gitmez sömürü devam etmez.
Yepyeni bir hayat gelir bizde ve her yerde.
1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
Yepyeni bir güneş doğar dağların doruklarından
Mutlu bir hayat filizlenir kavganın ufuklarından
Yurdumun mutlu günleri mutlak gelen gündedir…
1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
Ulusların gürleyen sesi yeri göğü sarsıyor.
Halkların nasırlı yumruğu balyoz gibi patlıyor.
Devrimin şanlı dalgası dünyamızı kapsıyor.
Gün gelir gün gelir zorbalar kalmaz gider
Devrimin şanlı yolunda bir kâğıt gibi erir gider...
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
Günlerin bugün getirdiği baskı zulüm ve kandır.
Ancak bu böyle gitmez sömürü devam etmez.
Yepyeni bir hayat gelir bizde ve her yerde.
1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
Yepyeni bir güneş doğar dağların doruklarından
Mutlu bir hayat filizlenir kavganın ufuklarından
Yurdumun mutlu günleri mutlak gelen gündedir…
1 Mayıs 1 Mayıs işçinin emekçinin bayramı
Devrimin şanlı yolunda ilerleyen halkların bayramı
Ulusların gürleyen sesi yeri göğü sarsıyor.
Halkların nasırlı yumruğu balyoz gibi patlıyor.
Devrimin şanlı dalgası dünyamızı kapsıyor.
Gün gelir gün gelir zorbalar kalmaz gider
Devrimin şanlı yolunda bir kâğıt gibi erir gider...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder